Monday, June 15, 2020

Κίτρινα και άλλα μούρα [ Μέρος Πρώτο ]

Σήμερα, θα ξεκινήσω το λόγο μου όντας ασυγχώρητα ειλικρινής: με τον Άρη Χατζηστεφάνου ήμουν - κι εξακολουθώ να είμαι - προκατειλημμένος, αν όχι απ' την πρώτη μέρα που τον διάβασα, τουλάχιστον από τη δεύτερη που τον άκουσα. Ωστόσο, διάγω προκατειλημμένος σ' ελαφρολαϊκό βαθμό. Αυτό, να πούμε, σημαίνει πως απλά τον αντιπαθώ λιγάκι, αλλά δε σκάω κιόλας βρε αδερφέ! Άμα τον γνωρίσω από κοντά δεν τ' αποκλείω και ν' αλλάξω γνώμη. Κι αυτό πα' να πει, με τη σειρά του, πως δε θα 'χα πρόβλημα να τον γνωρίσω. Αυτό, φυσικά, είναι εντελώς προς τιμή του, γιατί δεν είμαι τόσο large μ' όλα τα gargoyles που κυκλοφορούν εκεί έξω. Έτσι, για παράδειγμα, τον άλλο απαστράπτοντα λακέ (αυτή τη φορά της ακροδεξιάς) που τ' όνομά του ξεκινά από άλφα και τελειώνει σε διάρροια ή εμετό, όχι μόνο δεν επιθυμώ να τον γνωρίσω, αλλά θα του 'τριβα ευχαρίστως και μια ληγμένη πάστα στη μούρη. Με την αρβύλα μου. Ας μην γινόμαστε ωστόσο υπερβολικά χαριτωμένοι τόσο νωρίς, τη στιγμή που μας πιέζουν ένα σωρό επιτακτικά ζητήματα. Και καταρχάς, ποιος είναι επιτέλους ο λόγος που αντιπαθώ ένα τόσο προκομένο κι άξιο παιδί, όπως ο καλός ο Άρης ο Χατζηστεφάνου, ο οποίος μας έχει χαρίσει ένα σωρό βραβευμένα, βαρετά ντοκιμαντέρ, που λένε πολλά μα τίποτα δε λένε, εκτός κι αν είσαι  8 χρονών, τα λένε όμως με τη φωνή του Άρη Χατζηστεφάνου και μ' επαγγελματικό μοντάζ. Τι έχω με τον σοβαρό αυτόν επαγγελματία της Άρπας, γιατί της Κόλλας είμαι εγώ, και τον οποίο άκουσα ή διάβασα παρθενικά κάπου 'κει, γύρω στο 2011-12, σαν έχτιζα τότε (απ' το μηδέν) την πρώτη μου πολιτική αντίληψη κι υπόσταση.

Τον αντιπαθώ, λοιπόν, για δύο λόγους κι ο πρώτος είναι πολύ φτηνός και χαμηλού επιπέδου: δεν αντέχω τη γλιτσιάρα, ειρωνική, καυλοστημένη του φωνή, η οποία θυμίζει κώλο τουρλωμένο, ό,τι κι αν σημαίνει ετούτη η ασυναρτησία που 'γραψα. Καλέ αναγνώστη, α, τη λέω την αμαρτία μου! Μου 'ρχεται να ξεράσω, με την παχύρευστη ετούτη μύξα που σβήνει με διακριτικό - ωστόσο έντεχνο - αναστεναγμό και την οποία χρησιμοποιεί εν είδει φωνής ο πεφωτισμένος Άρης. Το ραδιοφωνικό αυτό πύον δεν είναι, φυσικά, η φωνή με την οποία τον γέννησε η μάνα του. Μπορεί να το διαπιστώσει πολύ εύκολα κανείς, σε δυο-τρία κλικ απόσταση, σε διάφορα βίντεο όπου ο ωραίος νέος φανερώνεται στο πλήρες υλικό του μεγαλείο, ως καλεσμένος ή ως ομιλητής, κι όχι ως ραδιοφωνικό Άγιο Πνεύμα. Τότε η φωνή του Άρη δεν είναι ακριβώς η ίδια! Γίνεται περισσότερο άμεση, πηγαία, γίνεται η φωνή ενός (ας πούμε) τίμιου ανθρώπου, του οποίου ο νους είναι κυρίως στραμμένος στο να πει τη γνώμη του. Μα τότε πλέον δε μ' ενοχλεί. Ή μάλλον δε μ' ενοχλεί τόσο. Αλλά μπορεί και καθόλου. Τέλος πάντων, δεν έχει σημασία. Σημασία έχει πως δεν είμαι, τελικά, τόσο κακεντρεχής και άδικος μαζί του, μα μπορώ να διακρίνω σε κάποιο βαθμό τις ποιότητες που αλλάζει ανά περίσταση. Όπως στο Infowar, όπου δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας, σα να 'παιζε ας πούμε στο θέατρο της Τετάρτης, γιατί στο της Δευτέρας συμμετείχαν πάντα αληθινοί ηθοποιοί. Η φωνή του γίνεται τότε, τόσο μα τόσο, εμετικά στημένη, τόσο πρόστυχα επιτηδευμένη, ώστε θα μπορούσε με απαράμιλλη επιτυχία να διαφημίζει απορρυπαντικά με πράσινους και μπλε κόκκους (ή κίτρινους) ή οδοντόκρεμες μ' ενισχυμένο fluoride. Είναι η φωνή του κομπλεξικού Starlord, όταν στο Infinity Wars προσπαθεί να μιμηθεί το Thor. Με δυο λέξεις, είναι αισθητικά χυδαίος και γελοίος. Μπορεί το ήθος ετούτο να πιάνει σε τίποτα φοιτητριούλες που χύνουν μ' αριστερές-του-κώλου αναλύσεις, εγώ δυστυχώς δεν έχω επιτύχει ακόμα στύση με τα χείλη του Άρη Χατζηστεφάνου, μόνο ακατάσχετη ναυτία. Τώρα, για να μην είμαστε ασύμμετρα άδικοι, να πούμε πως αυτό είναι το ήθος της σύγχρονης δημοσιογραφίας γενικότερα (τουλάχιστον όπως την έμαθα και την γνωρίζω στη χώρα μου): ντόρος να γίνεται και δημιουργία εντυπώσεων - ποιος τη γαμάει την αλήθεια ή μάλλον ποιος τη γαμάει γυμνή; Αν της φορέσουμε, ωστόσο, γκραν-γκινιόλ ηχητικά (αν είσαι TV) ή «ψαγμένη» μουσική επένδυση (αν είσαι Infowar), αν την απαγγέλουμε με στόμφο, με μανιέρα και καλή άρθρωση, τότε μόνο γίνεται η αλήθεια αξιογάμητη. Και όχι μόνο η αλήθεια - ή συνήθως όχι η αλήθεια - μα οποιαδήποτε σαβούρα επιθυμεί να σερβίρει γι' αλήθεια, ο πάσα ένας.

Για το δεύτερο λόγο, να πούμε πως είναι άρρηκτα συνδε(δε)μένος με τον πρώτο, έτσι που δεν υπάρχει κανένας (τρίτος) λόγος να τους διαχωρίσουμε. Τούτη η αστοχία, συνέβη εν τη ρύμη του λόγου και δε γυρίζω τώρα να σβήσω ούτε κόμμα, εκτός κι αν μου ασκηθεί μήνυση. Οπότε θ'αποσύρω ασκαρδαμυκτί τα πάντα, γιατί δεν έχω λεφτά για παράβολα και αβουκάτους. Δεν είναι, λοιπόν, μονάχα η (επιτηδευμένη) χροιά της φωνής του καλού Άρη, μα είναι και το σιχαμερό της ύφος. Ή μάλλον το υφάκι, γιατί «ύφος» μπορεί να σημαίνει και κάτι σοβαρό. Μα 'δω μιλάμε για το υφάκι της γεροντοκόρης ποντικομαμμής, για το τεντωμένο δάχτυλο του συμπλεγματικού ξερόλα, μιλάμε για την ξινίλα που αναδύεται απ' το στομάχι σαν πίνει κανείς μιλκσέικ, μετά από παγωτό τζατζίκι. Είναι ο τύπος που στην εκδρομή, στην παρέα, στο γραφείο έχει άποψη για τα πάντα και είναι, βέβαια, η μόνη σωστή. Αν ήταν μπλε θα ήταν, φυσικά, ο Σπιρτούλης. Αλλά ο Άρης Χατζηστεφάνου, δυστυχώς, δεν είναι μπλε. Δανείζεται περισσότερο κάτι από χρώμα σάπιου μήλου. Και μια που μιλήσαμε για χρώμα και το 'φερε επιτέλους η κουβέντα, ας περάσουμε πια και στο κύριο θέμα για σήμερα.

Τα πράματα, να πούμε, έχουν ως εξής. Στις 17 του φετινού Μαΐου, ανέβηκε στο Infowar η εκπομπή με τίτλο «Γιατρέ, γιατί τα βλέπω όλα κίτρινα στο Netflix;», μάλιστα με την ακόλουθη περιγραφή:

« Όπου σήμερα επιχειρούμε να μιλήσουμε για ένα θέμα που δεν γνωρίζουμε στην ολότητά του, χρησιμοποιώντας ένα μέσο επικοινωνίας που δεν προσφέρεται για την ανάλυση του. Κάνουμε δηλαδή αυτό που ορισμένοι αποκαλούν – δημοσιογραφία. Αναλύουμε τα χρώματα που κυριαρχούν σε γνωστές τηλεοπτικές σειρές και ταινίες και υποπτευόμαστε ότι αυτοί που τα επιλέγουν σκέφτονται βαθιά πολιτικά. Αναρωτιόμαστε γιατί όλες οι τηλεσειρές στο Netflix, οι οποίες διαδραματίζονται στη Μέση Ανατολή ή τη Λατινική Αμερική είναι κίτρινες σαν χαλασμένη μουστάρδα. Και γιατί τα στελέχη της Wall Street είναι σχεδόν πάντα μπλε. Ουσιαστικά επιχειρούμε αυτό που κανένας ραδιοφωνικός παραγωγός δεν θα έπρεπε να κάνει. Να εξηγεί τη λογική των χρωμάτων που χρησιμοποιούνται σε τηλεοπτικές σειρές και ταινίες. »

Ήδη απ' το ξεκίνημα, τα πράματα δεν πάνε όσο καλά θα ελπίζαμε! Ο ακροατής - τουλάχιστον εκείνος με στοιχειώδη αξιοπρέπεια - δύσκολα συγκρατείται απ' το να ξύσει τους όρχεις του, καθώς καρπαζώνεται ευθύς εξαρχής από βερμπαλισμούς του τύπου «μπλα-μπλα ... κάνουμε δηλαδή αυτό που ορισμένοι αποκαλούν – δημοσιογραφία» και παρόμοια ξεράσματα. Απέναντι σε τέτοιου είδους χειροπράκτες οι οποίοι ευλογούν τη γενειάδα τους και με τα δυο χέρια, το μόνο πράμα που περνά απ' το μυαλό μου είναι η ξουριστική μηχανή. Όταν ο επαγγελματίας πόρνος σου τρίβει στη μούρη την υποθετική ψωλή του και ακόμη πόσο γαμάτη είναι η δουλειά του, αφού πρώτα σαπουνίσεις τη μούρη σου, κοιτάς κατόπιν ν' αφήσεις το καλάθι για τα κεράσια και να πας να φας καμιά μπανάνα, διαφορετικά θα μείνεις νηστικός. Αν έχεις κάτι να πεις (τούτο ισχύει και για μένα βέβαια) ή πέστο ή άμε και στο διάολο, να σωπάσεις για πάντα, καραγκιόζη. Κι εκείνα τα «υποπτευόμαστε» κι «αναρωτιόμαστε» δεν είναι παρά ταπεινοφροσύνες του κώλου, εφόσον ο παρουσιαστής το μόνο που γυρεύει είναι να επιβεβαιώσει εαυτόν. Και καταδεικνύεται τούτο περίτρανα, στη συνέχεια, απ' την δημοσιογραφική ξεπέτα, η οποία ακολουθεί κι η οποία απέχει απ' τη στοιχειώδη έρευνα όσο απέχει η αμοιβάδα απ' το μετωπιαίο φλοιό του Νίκου Λυγερού.

Τέλος πάντων, διαβάζοντας ή ακούγοντας το θαυμάσιο πρόλογο, ο ανύποπτος ακροατής περιμένει τουλάχιστον να μάθει τούτο: ποιες είναι όλες αυτές οι γνωστές τηλεοπτικές σειρές που διαδραματίζονται στο Netflix, στη Μέση Ανατολή και την Παφλαγονία, τι τραγικό συνέβη σε αυτές τις κατάπτυστες ταινίες και πόσο βαθιά πολιτική είναι η σκέψη των ιθύνοντων. Πολλά κεράσια έτσι;; Τι θα μάθει, τελικά, απ' όλα αυτά μέσα στα 52 λεπτά που ακολουθούν; Από ελάχιστα ίσαμε σχεδόν τίποτα. Ένας βασικός λόγος είναι κι αυτός: ο χρόνος της εκπομπής απλώς δε φτάνει! Μόνον η μισή εκπομπή ασχολείται με το ζήτημα, κάτι που όμως διόλου δεν αναφέρεται στον ιστότοπο, το μαθαίνεις αργότερα. Ένας τακτικός ακροατής ίσως να είναι εξοικειωμένος με την τακτική αυτή του Infowar, ωστόσο εγώ προσωπικά ένιωσα βαθύτατα προδωμένος. Σαν το παιδί που του τάζουν τη στολή του μπάτμαν κι όταν ανοίγει το δώρο βρίσκει μόνο τη μάσκα κι από κάτω, αντί για μπέρτα νυχτερίδας, ένα πουλόβερ με στάμπα «Πόσο σ' αγαπώ μανούλα!». Μα σαν μην ήταν τούτο από μόνο του αρκετό, αν πιάσει κανείς ν' αφαιρέσει τον πρόλογο, τα σποτάκια, τη μουσική επένδυση καθώς κι ολόκληρο τ' άσχετο δεύτερο μέρος (ναι κι όμως, κάθισα και το 'κανα), πόσος χρόνος νομίζετε πως απομένει;; Πόσο χρόνο νομίζετε πως χρειάζεται τούτος ο δημοσιογραφικός γίγαντας που φέρει τ' όνομα Χατζηστεφάνου προκειμένου ν' αποδομήσει τις ύπουλες τακτικές του Χόλιγουντ και να ξεμπροστιάσει την πολιτική ατζέντα του Νέτφλιξ;; 12 λεπτά! Ναι ακριβώς, το δείχνω κι ολογράφως: δώδεκα λεπτά!! Μέσα σε δώδεκα (ολόκληρα όμως) λεπτά, ο καλός Άρης όχι μόνο προλαβαίνει να χειρομαλαχθεί με τη φωνή του, μα προλαβαίνει μέχρι κι αυτό που ορισμένοι αποκαλούν «δημοσιογραφία» - αλλά δεν είναι στην πραγματικότητα, απλά μερικοί το αποκαλούνε έτσι, ανάμεσά τους κι ο Άρης! Απίστευτος τύπος, όμως! Να τον πάρουμε για σεμινάρια και άλλα οργιώδη! Τώρα, πάλι, μερικοί από σας θα νομίζετε πως τουλάχιστον σ' αυτά τα 12 λεπτά, ε δε μπορεί πια, θ' αναλύονται επιτέλους όλες οι χρωματικές τεχνικές καθώς κι οι βαθιές πολιτικές τους προεκτάσεις, δίχως να παρεισφρύσουν άλλα (σχετικά μεν αλλά) εκτός θέματος ζητήματα. Κούνια που σας κούναγε κακομοίρηδες. Να κάτσετε ν' ακούσετε την εκπομπή καλύτερα, σας βαρέθηκα όλους.

Αρκετά όμως θάψαμε τον Άρη. Τούτο γίνηκε από καθαρή ευχαρίστηση, δεν είχε βαθύτερη σκοπιμότητα. Στο επόμενο δεύτερο μέρος, ωστόσο, θ' ασχοληθούμε με καθαυτό το περιεχόμενο της εκπομπής. Δηλαδή, τι 'ναι ακριβώς αυτό που γίνεται με τα χρώματα, με ποια κριτήρια, πότε κι από ποιους, με τι σκοπό και σε ποιο βαθμό. Αλλά μην περιμένετε, φυσικά, ν' απαντηθούνε από μένα όλα τα φλέγοντα ετούτα ερωτήματα. Α όλα κι όλα, δεν μαθήτευσα δίπλα στους καλύτερους δημοσιογράφους για να είμαι τώρα συνεπής κι υπεύθυνος. Το πολύ-πολύ ν' απαντήσω σε κανα-δύο απορίες. Επίσης, δεν έχω απολύτως καμιά κωλοκαούρα να υπερασπιστώ το κάθε Νέτφλιξ. Δεν πα' να βαρέσει αύριο λουκέτο, μόνον τους χαμάληδες της υπόθεσης θα λυπηθώ, οι οποίοι θα καταλήξουν άνεργοι να ξεσκονίζουν τα ράφια του ψυγείου, αντί να καθαρίζουν τουαλέτες στα γραφεία μεγαλοστελεχών.

No comments:

Post a Comment