Κίτρινα και άλλα μούρα [ Μέρος Τέταρτο και τέρμα ]

Ο Άρης Χατζηστεφάνου μας έχει ξεγελάσει, ως τώρα, ποικιλοτρόπως. Μιλά για το κίτρινο του Νέτφλιξ, γιατί είναι πολύ κλίνατε-επ-αριστερά-πιασάρικο να επιτίθεται κανείς σε μια σύγχρονη κιμαδομηχανή του καπιταλισμού, αλλά καμία απ' τις ταινίες που αναφέρει, πέραν του «Extraction», δεν είναι παραγωγή Νέτφλιξ. Κι όλες εκείνες οι τηλεσειρές που μας έταξε είναι η εξής μία: το «Breaking Bad». Μα ούτε κι αυτή είναι νετφλίξειας παραγωγής. Έκανε το πρώτο δειλό της βήμα στο καλωδιακό AMC το 2008. Μακάρι όμως το θέμα να έληγε εδώ! Δε φτάνει του καλού του Άρη που μας ξεγελά μ' ένα μονάχα τρόπο, εφευρίσκει διαρκώς καινούργιους. Κι έτσι σαν πιάσει να μιλά για «Black Hawk Down», αρχίζει να μας τάζει λαγούς με πετραχήλια, πως δηλαδή «εμάς, σήμερα, μας ενδιαφέρουν μόνο τα χρώματα» κι αίφνης κρεμόμαστε όλοι απ' τα χείλη του, περιμένοντας ν' ακούσουμε κάτι για τα χρώματα. Αλλά στο καπάκι και μες στην ίδια πρόταση, αρχινάει τις ντρίμπλες και τα τσαλιμάκια «για να μπείτε, όμως, και στο πολιτικό κλίμα [ ... ]». Όπου ακολουθεί μία, ομολογουμένως άκρως ενδιαφέρουσα αλλά παντελώς άσχετη με τα χρώματα, παρέμβαση κι η οποία διαρκεί 4 (κι ολογράφως: τέσσερα!) ολόκληρα λεπτά! Τέσσερα ολόκληρα λεπτά από τα μόλις 12, όπως είπαμε, μιας 52λεπτης εκπομπής, τα οποία θα 'πρεπε να 'ταν αφιερωμένα στο χρώμα, φεύγουν και τούτα άκλαφτα! Αν γράφαμε Έκθεση πανελληνίων ακολουθώντας συμβουλές Χατζηστεφάνου, μια αράδα θα πατούσαμε στο θέμα, τις άλλες δέκα θα πατούσαμε σταφύλια! Έτσι να 'χουνε δουλειά και τα ΙΕΚ. Αλλά μη γινόμαστε άδικοι, ο χρόνος αυτός που «χάθηκε» όχι μόνο δε χάθηκε, μ' αντιθέτως ήταν απείρως περισσότερο ενδιαφέρων από τις ασυναρτησίες περί χρώματος. Απλά λέω.

Επιπλέον, όμως, ο Άρης Χατζηστεφάνου ψεύδεται. Και ψεύδεται, το πιθανότερο, από ατζαμοσύνη κι έλλειψη δεοντολογίας παρά από πρόθεση. Έπιασε, μάλλον, να μιλά για την ταινία δίχως να 'χει δει ούτε το πρώτο τέταρτο ή την ξεπέταξε fast-forward. Λέει να πούμε κάπου:

« [ ... ] Αντίθετα, τα σημεία όπου βρίσκουν καταφύγιο οι αμερικανοί στρατιώτες και τα κτίρια στα οποία στήνουν το στρατηγείο τους έχουν ένα έντονο μπλε χρώμα.  »

Ε λοιπόν, «έντονο μπλε χρώμα» δεν υπάρχει πουθενά στην ταινία, τουλάχιστον όπως το νοεί ο προλαλήσας, πέρα δηλαδή από κάτι μόνιτορ στη χάση και στη φέξη! Ένα ρημάδι, όπου οι στρατιώτες βρίσκουν καταφύγιο για πέντε καρέ, έχει μια ελαφριά γαλαζοπράσινη απόχρωση, στην αίσθηση του απαλού φωτός περισσότερο παρά του φίλτρου σκοπιμοτήτων, και σε καμία περίπτωση βαθιά. Κι άλλη μια εσωτερική σκηνή από ένα ΤΟΛ, που βαστά ένα δευτερόλεπτο λίγο πριν το τέλος και πάλι όμως μακράν του βαθέος μπλε. Το μόνο βαθύ μπλε που ονειρεύεται ο Χατζηστεφάνου, συμβαίνει στην αρχή της ταινίας μόνο και μόνο γιατί (υπονοείται με φίλτρα πως) ΕΙΝΑΙ ΒΡΑΔΥ!! Εντάξει πια, έλεος! Είτε βλέπουμε διαφορετικές ταινίες, είτε έχει μπουκώσει απ' την αριστερή την τσίμπλα κάποιων ο αμφιβληστροειδής! Μπλε φίλτρο λοιπόν, όταν δεν υπονοείται νυχτερινή λήψη, δεν υπάρχει πουθενά στην ταινία κι οι βάσεις των αμερικανών είναι μπλε όσο το πουλί μου. Αυτό το 'πα από βίτσιο, ώστε να σας μπει η περιέργεια. Μπλε θα ξαναδούμε ξανά μόνο στο τέλος της ταινίας και σε πλήρη συμμετρία με την αρχή της, μα θα το δούμε πια διάχυτο στους εξωτερικούς χώρους, όπως ακριβώς βλέπαμε νωρίτερα τη βρώμικη πορτοκαλάδα. Μα τώρα, περισσότερο ως ένδειξη ματαιότητας και ήττας, παρά ως έμβλημα αμερικανικής ασφάλειας. Ορίστε, να πούμε, το... «βαθύ μπλε» των αμερικανικών εγκαταστάσεων, για το οποίο είναι τόσο πεπεισμένος ο Άρης ο Χατζηστεφάνου. Θαυμάστε ...

Παρακάτω παρατίθενται κι οι υπόλοιπες αναφορές, για ευκολία σύγκρισης, μα επιπλέον κι από τιμιότητα - καθώς εγώ δεν είμαι δημοσιογράφος. Με σειρά ανάγνωσης, έχουμε λοιπόν: νύχτα (και καλά), φως παραθύρου στο φόντο, μόνιτορ στην αίθουσα επιχειρήσεων, το προσωρινό καταφύγιο που λέγαμε, μπλε φίλτρο επιλόγου κι ένα μοναδικό καρέ, λίγες στιγμές πριν απ' τους τίτλους τέλους.

Αλλά και παρακάτω, η άποψη του παρουσιαστή περί χρωματικής ψυχολογίας μοιάζει τουλάχιστον αφελής κι εξαντλείται σε χρωματικά κλισέ κι όχι στις συνθετότερες απαιτήσεις μιας κινηματογραφικής ταινίας, όπως φανερώνουν αφέλειες του τύπου:

« Πολύ θεωρητικά, θα έπρεπε να συμβαίνει το αντίθετο. Τα ζεστά χρώματα να παραπέμπουν στην ασφάλεια και την θαλπωρή και τα ψυχρά στην ένταση και στην αγωνία. [ ... ] Κάθε μπλε σκηνή με αμερικανούς στρατιώτες, σου προκαλεί ένα αίσθημα ασφάλειας, ενώ κάθε πορτοκαλί σκηνή με Σομαλούς (σ.σ. κάθε εξωτερική σκηνή, τζιτζιφιόγκο, όχι κάθε σκηνή με Σομαλούς) σε αφήνει εκτεθειμένο στο πεδίο της μάχης, στη χώρα των βαρβάρων (σ.σ. σάλτσες). »

Γιατί, όπως ήδη το θίξαμε, το χρώμα δεν καθορίζει από μόνο αν θα προκληθεί ετούτο το συναίσθημα ή τ' άλλο, αλλά πάντα σε συνδυασμό με τα συμφραζόμενα. Κι έτσι, ένα ποτάμι πηχτής λάβας που έρπει αργά και βασανιστικά προς τη μεριά μας δε δημιουργεί συναίσθημα θαλπωρής κι ασφάλειας, ούτε κι ένα πάτωμα πασαλειμμένο με κρόκους αυγών, μα κι αντιδιαμετρικά το μπλε του στρουμφοχωριού δε δημιουργεί ένταση κι αγωνία σε κανέναν, ούτε φυσικά οι μαρμαρυγές που γεννά απ' τα σωθικά του ένα λεπτοδουλεμένο ζαφείρι. Έξω απ' το πλαίσιο της αφήγησης και μακριά απ' τ' αφηγούμενο, ο καθένας μπορεί να ξεφουρνίσει την ανοησία του, αλλά να γνωρίζει καλά πως πρόκειται γι' ανοησία, μην το παίρνει και πάνω του. Γιατί εγώ, να πούμε, τι κάνω εδώ; Δεν το παίζω εξυπνάκιας και πολύμαγκας; Αλλά μπα! Μονάχος μου μιλάω, να περνώ την ώρα μου. Κι ούτε, φυσικά, πληρώνομαι για τούτο.

Ας κλείσουμε πια ετούτη την εποποιΐα αντι-πληροφόρησης, κατά τη διάρκεια της οποίας ουδεμία πρόθεση είχαμε, φυσικά, να υπερασπιστούμε το Νέτφλιξ ή άλλον κατεργάρη. Το μόνο που θέλαμε να υπερασπίσουμε ήταν ο εγκέφαλός μας από τη μαλακία του καθένα, από την προχειρότητα κι από την υστερόβουλη δημιουργία εντυπώσεων, προκειμένου να μη χάσει σε φρεσκάδα το αριστερό γκλάμουρ αυτών που 'χουν την επανάσταση επάγγελμα. Σας αποχαιρετώ, λοιπόν, με σειρά αναφορών ποικίλλης προελεύσεως κι αφήνω τα συμπεράσματα πάνω σας. Πηγαίνω ν' απολαύσω για μία ακόμη φορά το εξαιρετικό Sicario, το οποίο θυμήθηκα με αφορμή τα δικά μας και συνειδητοποίησα, ξαφνικά, ότι μου έλειψε πολύ!

SAAHO [2019]
Όπου η Ινδία δεν περιμένει το Χόλιγουντ να τη ρατσίσει. Αυτορατσίζεται!

IRON MAN [2008]
Όπου, παραδόξως, το Αφγανιστάν καπνίζει άφιλτρα,
αλλά στην Αμερική βαρύ πέφτει το φίλτρο!

TRANSFORMERS 2 [2009]
Όπου το μοσχοαναθρεμμένο αμερικανάκι Michael Bay πλακώνει στα φίλτρα
τη χώρα του, μ' αφήνει τον τρίτο κόσμο στην κακή του μοίρα! Άβυσσος!

REDACTED [2007]
Όπου, προς τιμήν του, ο Brian De Palma παρατά τα φίλτρα
στις βαλίτσες  του. Μόνο, ξεχνιέται λίγο στην αρχή.

HURT LOCKER [2008]
Τελικά, σε καμιά σοβαρή ταινία δε γίνεται φιλτρώδης προπαγάνδα. Το παραμικρό
κι εδώ. Στο τέλος και σε αντίθεση, η «πατρίδα» : μουντή, βουβή και κάπως απωθητική.

ANTHROPOID [2016]
Όπα! Πώς ήταν έτσι τριτοκοσμική η Τσεχία το '40;;